પુરસ્કાર અને સિદ્ધીઓ

સફળ કિસ્‍સા

• બાગાયત પ્રવૃત્તિઓ અને સફળ વાર્તા(5 MB)

• રાજ્યના કૃષિ ઉત્પાદનમાં બાગાયતી પાકોનો અહમ યોગદાન રહેલ છે. બાગાયતી પાકો પ્રતિ હેકટરે વધુ ઉત્‍પાદન આપતા હોઇ તે તરફ ખેડૂતોનો ઝોક વધી રહયો છે. રાજ્યમાં બાગાયતી પાકોનું વાવેતર ૧૬.૪૧ લાખ હેક્ટરમાં થાય છે જે રાજ્યના કુલ વાવેતર વિસ્તારના ૧૩ ટકા જેટલું છે. વર્ષ ૨૦૧૬-૧૭માં રાષ્ટ્ર કક્ષાએ બાગાયતી પાકોના ઉત્પાદનમાં ગુજરાત ચોથું સ્થાન ધરાવે છે.
• રાજ્યમાં છેલ્લા ૧૫(પંદર) વર્ષમાં બાગાયતી પાકોનો વાવેતર વિસ્તારમાં ૮.૫૭ લાખ હેકટર અને બાગાયતી પાકોના ઉત્પાદનમાં ૧૬૪.૨૧ લાખ મે.ટનનો વધારો થયેલ છે.
• ગુજરાત રાજય દેશના અન્ય રાજ્યોની સાપેક્ષમાં બાગાયતી પાકોના વિકાસની સરખામણીએ પણ મોખરાનું સ્થાન ધરાવે છે.
• ગુજરાત રાજ્ય મસાલા પાકોના ઉત્પાદનમાં સમગ્ર દેશમાં ત્રીજા ક્રમે, ફળ પાકોના ઉત્પાદનમાં ચોથા ક્રમે અને શાકભાજી પાકો અને ફુલ પાકોના ઉત્પાદનમાં પાંચમાં ક્રમે છે.

રાષ્ટ્ર કક્ષાએ ગુજરાત રાજયનો બાગાયતી પાકોનું ઉત્પાદનમાં ફાળો-

• ફળ પાક- ૯%
• શાકભાજી પાક - ૮%
• ફૂલ પાક- ૮%
• મસાલા પાક- ૧૨%

રાષ્ટ્ર કક્ષાએ ગુજરાત રાજ્ય કેટલાંક બાગાયતી પાકોની ઉત્પાદકતામાં પણ મોખરાનું સ્થાન-

• રીંગણ- તૃતીય અને ટામેટા- પાંચમું છે.
• કેળા અને ચીકુ ઉત્પાદનમાં– દ્વિતીય અને દાડમ પાકમાં વાવેતર અને ઉત્પાદનમાં –તૃતીય છે.
• વરીયાળી અને જીરૂ ઉત્પાદનમાં– પ્રથમ અને હળદર– દ્વિતીય છે.

ગુજરાત રાજ્યના કેટલાંક બાગાયતી પાકોની વીષેશ ફાળો-

• રાજયની કેસર કેરીને GI (Geographical Indication) મળેલ છે તથા કચ્છની ખારેક સમગ્ર દુનિયામાં વખણાય છે.
• રાજયમાં ઇસબગુલના પ્રોસેસીંગ તથા નિકાસમાં દુનિયામાં અગ્રેસર છે.
• ગુજરાતમાં ૧૪૦૦૦ હેક્ટર કરતા પણ વધુ વિસ્તારમાં પ્લાસ્ટિક મલ્ચીંગના ઉપયોગથી આધુનીક ખેતી કરી ખેડૂતો ગુણવત્તા સભર ઉત્પાદન મેળવી વધુ નફો મેળવી રહ્યા છે.
• વલસાડ જીલ્લાના સૌથી પછાત તાલુકાના આદિવાસી ખેડૂતો દેશના શ્રેષ્ઠ કવોલીટીના કાજુ ઉત્પાદન કરી નિકાસ કરી આર્થિક રીતે સક્ષમ બન્યા છે.
• કચ્છના સૂકાઇ ગયેલા વિસ્તારોની હવે કાયાપલટ થઇ ગઇ છે. કચ્‍છના ખેડૂતો ટપક સીંચાઇ અને ટીસ્યુકલ્ચર રોપા દ્વારા તૈયાર કરેલ બરહી જાતની ખારેક, અંજીર, દાડમ અને સ્વાદિષ્ટ કેસર કેરી હવે પશ્ચિમી એશિયાના દેશોમાં નિકાસ કરી ઉંચુ વળતર મેળવી રહ્યા છે.
• બનાસકાંઠા જીલ્લામાં ૭૦૦૦ હેક્ટર કરતા પણ વધુ વિસ્તારમાં દાડામની ટીસ્યુકલ્ચર/કલમ દ્વારા તૈયાર કરેલ ભાગવા જાતના રોપાની આધુનીક ખેતી કરી દેશામાં તૃતીય સ્થાને છે.
• રાજ્યામાં પ્રતિષ્ઠિત કંપનીઓ માર્ફત બટાટા પાકની કોંટ્રકટ ફાર્મિગ અને પ્રોસેસીંગ યુનિટ ઉભા કરવામાં આવી રહ્યા છે.
• ઇન્ડો-ઇઝરાયલ વર્ક પ્લાન હેઠળ રાજ્યમાં બાગાયત ખાતાના ૭ સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ સ્થાપવાની યોજના અંતર્ગત હાલમાં ૩ સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ કાર્યરત થઇ ગયેલ છે.
• જુનાગઢ જિલ્લાના તાલાલા મુકામે ઇઝરાયેલના સહયોગથી એક્સેલેન્સ સેન્ટર ફોર મેંગો દ્વારા ખેડુતોને નિદર્શન તથા તાલીમ આપવામાં કેન્દ્ર કાર્યરત છે.
• સાબરકાંઠા જીલ્લાના વદરાડ મુકામે સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ ઓન વેજીટેબલ ખાતે પ્રોટેકટેડ કલ્ટીવેશન, વેરાઇટલ ઇવોલ્યુશન તથા અન્ય ટેકનોલોજીનુ નિદર્શન તથા તાલીમ કેન્દ્ર કાર્યરત છે.
• સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ ઓન વેજીટેબલ, વદરાડ, તા.:પ્રાંતિજ,સાબરકાંઠા ખાતે તા:૧૭/૦૧/૨૦૧૮ના રોજ ભારતના માન.પ્રધાનમંત્રીશ્રી નરેન્દ્ર મોદી અને ઇઝરાયલના માન.પ્રધાનમંત્રીશ્રી બેન્જામીન નેતન્યાહુએ મુલાકાત લીધી તેમજ સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સ ઓન ડેટ પામ, કુકમા, તા.ભુજ, કચ્છનું પણ વદરાડ ખાતેથી રીમોટથી ઇ-ઇનોગ્રેશન કરવામાં આવ્યું.
• ઇઝરાયલના સહયોગથી બાકી ચાર સેન્ટર ઓફ એક્સેલન્સનું નવનિર્માણ થઇ રહેલ છે. જેના દ્વારા ખેડુતોને બાગાયતી પાકાના ખેતીમાં નવીન ટેકનોલોજી અંગે નિર્દશન તથા તાલીમ આપવામાં આવશે.